تدوین فیلم چیست و معرفی تکنیک های تدوین فیلم

فرآیند تولید فیلم گسترده است و یکی از جنبه‌های حیاتی آن تدوین فیلم می‌باشد که علیرغم اهمیت ویژه‌ای که دارد، معمولا به اشتباه درک می‌شود و نادیده گرفته می‌شود. اگرچه تعریف اولیه تدوین ساده است، اما در مورد آن نکات و موارد زیادی وجود دارد که برای تبدیل شدن به تدوینگر حرفه ای لازم است به خوبی با آنها آشنا باشید. از این رو برای درک بهتر مواردی که در ویرایش و تدوین فیلم دخیل هستند، در این مقاله استودیو میم قصد داریم به بررسی دقیق تدوین فیلم بپردازیم و هرآنچه لازم است بدانید را برای شما عزیزان شرح دهید.

آشنایی با تدوین فیلم

تدوین، حرفه و شغلی است که در آن تکنیک و هنر در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا اثری جدید، دیدنی و جذاب ایجاد شود. اگر قصد کسب درآمد از این حرفه را دارید، علاوه‌بر تسلط به اصول و تکنیک‌های تدوین فیلم، باید خلاقیت و ذوق هنری را چاشنی کار خود کنید. همچنین لازم است در کنار آشنایی با اصول فیلم‌سازی، با اصول زیبایی شناسی هنری نیز آشنا باشید.

آخرین مرحله در تولید یک محتوای ویدیویی، تدوین فیلم است که موجب می‌شود فیلم، تیزر تبلیغاتی و … شکل ساختار یافته و نهایی خود را پیدا کند. بدون تدوین حرفه‌ای نمی‌توان به یک اثر ویدیویی کامل دست پیدا کرد. زیرا مهم‌ترین و اصلی‌ترین قسمت‌های ساخت ویدیو شامل قرار دادن به ترتیب و پشت سر هم سکانس‌ها و نماهای مختلف، هماهنگی صدا و موسیقی متن با تصویر، میزان کردن بلندی صدا و موسیقی، گزینش نماها و … در مرحله تدوین فیلم تکمیل می‌شود.

برای معنا بخشیدن به نماها و سکانس‌هایی که در کنار هم قرار می‌گیرند، تنها می‌توان از تدوین استفاده کرد. همچنین به کمک تدوین می‌توان بیننده را به ارائه واکنشی خاص هدایت کرد. شنیده شدن یا شنیده نشدن گفتگوی میان شخصیت‌ها در برخی از صحنه های فیلم، انتخاب نماهای کوتاه و پشت سر هم و یا نماهای طولانی، شنیده شدن یا شنیده نشدن صدای محیط، نوع و زمان پخش موسیقی، زیاد و کم شدن میزان صدا در صحنه‌های مختلف و بسیاری از نکات دیگر، موارد مهم و تاثیرگذاری هستند که توسط تدوین صورت می‌گیرند. تدوین را می‌توان به 4 روش مخالف انجام دارد که عبارتند از:

  1. تدوین بر مبنای موقعیت تصویر
  2. تدوین بر مبنای فرم
  3. تدوین بر مبنای مفهوم
  4. تدوین بر مبنای حرکت

تاریخچه تدوین فیلم

در زمان‌های قدیم، فیلم‌ها متشکل از نماهای پیوسته، بدون هیچ ادیت و ویرایشی بودند. یک عکس متحرک برای به هیجان آوردن و جذب بیننده کافی بود. اما، امروزه ویرایش و ادیت به یک بخش اصلی از فرایند تهیه محتوای ویدیویی تبدیل شده است. هدف از ویرایش در دهه 1980، جمع کردن سادگی فریم‌ها در صحنه بود. با این وجود، در اوایل دهه 20 میلادی، تدوین توانایی خود را در خلق توهم فضا و زمان نشان داد.

در آن دوره، ویرایش فیلم به عنوان کلیدی برای باور مخاطبان تبدیل شد. با پیشرفت‌های روز افزون، این مفهوم در تدوین فراتر رفت و در مورد احساسات نیز به کار برده شد. این بدان معنا بود که مهم نیست بازیگران چه احساساتی را به مخاطب القا می‌کنند، زیرا ویرایش می‌تواند آن را تغییر دهد. با مرور زمان درک عموم نسبت به اهمیت و پتانسیل ویرایش افزایش یافت و این حرفه از آن زمان توسعه بیشتری پیدا کرده است.

امروزه با پیشرفت در زمینه ویرایش و نرم‌افزارهای مربوط به تدوین، انجام این کارهای کوچک راحت‌تر شد. این موضوع به تدوینگران این امکان را می‌دهد که بیشتر به خلاقیت بپردازند. روند معمول ویرایش امروز، غیر خطی است. به این معنی که اکثر فیلم‌برداری اکثر فیلم‌ها دیجیتالی انجام می‌شود و تمام صحنه‌ها از ابتدا تا انتها بطور خودکار به صورت فایل‌هایی ذخیره می‌شوند. در انتهای فیلم‌بردای تمامی فایل‌ها برای ویرایش در اختیار تدوینگران قرار می‌گیرد.

دلیل اهمیت تدوین فیلم چیست؟

اکنون با توضیحاتی که در بخش‌های قبل دادیم، درک بهتری نسبت به تدوین پیدا کرده‌اید. اما، اهمیت آن ممکن است هنوز برای شما نامفهوم باشد. در این قسمت از مقاله قصد داریم دلایل اهمیت فرآیند ویرایش را به شما معرفی کنیم:

تولید یک فیلم منسجم

تولید یک فیلم منسجم از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا صحنه‌ها باید به صورت منظم از پلانی به پلان دیگر تغییر کند و بینندگان باور کنند که فیلم یک داستان پیوسته است. در نتیجه باید مطمئن باشید که شات‌های یک فیلم دارای تداوم هستند. حتی اگر عکس‌ها با فاصله چند ماه در جاهای مختلف فیلمبرداری شده باشند، باید بطور طبیعی به یکدیگر متصل و تبدیل شوند. پس برای تولید یک فیلم منسجم لازم است تدوین فیلم به خوبی صورت بگیرد.

 تغییر ادراک مخاطب

ویرایش و تدوین، تاثیر بسیاری بر روی نحوه درک ما از یک محتوای ویدیویی دارد. برای مثال، جابجایی بین دو صحنه از فیلم در زمان مناسب، ممکن است باعث برجسته شدن اهمیت آنها با یکدیگر شود.

نحوه تدوین تاثیر زیادی بر نحوه‌ی درک مخاطب از فیلم دارد. از سوی دیگر می‌توان با تدوین حرفه‌ای برای تشویق و تحریک احساسات مخاطب استفاده کرد. برای مثال در یک فیلم ترسناک، قطع ناگهانی یک صحنه ترسناک همراه با موسیقی وهم آلود، می‌توان موجب ایجاد ترس در مخاطب گردد.

تغییر سرعت

برای آنکه مخاطب را در جریان فیلم درگیر کنید، کافیست در تدوین فیلم سرعت جریان فیلم را در برخی صحنه‌ها تغییر دهید. یکی از راهکارها برای دستیابی به این هدف نوردهی طولانی‌تر در صحنه‌های مهم و نوردهی کوتاه‌تر برای صحنه‌های بی اهمیت می‌باشد.

مونتاژ و تدوین در سینما به چه معناست؟

معمولا اصطلاح مونتاژ، ادیت فیلم و تدوین به عنوان هم معنی و مترادف یکدیگر استفاده می‌شوند. اما در حقیقت مونتاژ به مرحله فیزیکی چسباندن بخش‌ها و سکانس‌های یک فیلم به یکدیگر، گفته می‌شود. اما تدوین معنای گسترده‌تری دارد. مهم‌ترین تفاوت میان مونتاژ و تدوین این است که تدوین شامل بکارگیری اصول زیبایی شناسی نیز می‌شود.

برای تعریف مونتاژ می‌توان به صورت مختصر گفت که مونتاژ به درست کردن فیزیکی فیلم و اتصال و حذف بخش‌هایی از فیلم گفته می‌شود که توسط مونتور انجام می‌شود. درحالیکه تدوین خلق یک ریتم خاص و اثر گذار در فیلم و  ایجاد یک ساختار با مفهوم و قابل درک است که توسط تدوینگر انجام می‌گردد.

تدوین فیلم چگونه انجام می‌شود؟

امروزه رایانه و نرم افزارهای خاص در تدوین فیلم به کمک ما آمده‌اند و اغلب مراحل توسط آنها صورت می‌گیرد. در نتیجه تدوینگر باید به کار با رایانه و نرم‌افزارهای خاص مربوط به تدوین کاملا مسلط باشد. به علاوه‌ همانطور که در بخش‌های قبل گفتیم باید با اصول زیبایی شناسی هنری نیز آشنا باشد. یکی دیگر از بخش‌های مهم در این حرفه آشنایی و تسلط بر اصول فیلم‌سازی است.

تدوینگر باید توانایی این را داشته باشد که به صورت حرفه‌ای قسمت‌های مختلف فیلم خام را برش دهد و به صورت منظم و مرتب به یکدیگر بچسباند. در این راستا انتخاب‌های تدوینگر تاثیر مهمی بر فضا، سرعت و روایت فیلم می‌گذارد. اصلی‌ترین و کاربردی‌ترین نرم‌افزارهایی که در تدوین فیلم استفاده می‌شوند عبارتند از:

  • نرم افزار پریمیر Adobe Premiere
  • برنامه افترافکت Adobe After Effects
  • نرم افزار ادیوس Grass Valley EDIUS
  • کورل استودیو Corel VideoStudio
  • نرم افزار تری دی مکس در تدوین
  • و …

در گذشته تدوین واقعا به صورت دستی با برش و چسباندن نسخه‌های نگاتیو انجام می‌شد. سپس برای انجام این کار، ابزار ماشین تخت اختراع شد. از آن پس انجام برش و چسباندن نوارهای فیلم به کمک این ماشین‌ها با دقت، سرعت و کیفیت بیشتری صورت می‌گرفت. امروزه این کار به کمک نرم‌افزارهای کامپیوتری انجام می شود و پیشرفت‌های زیادی کرده است.

تکنیک‌های تدوین فیلم

از ظهور تدوین فیلم تا به امروز و پیشرفت‌هایی که در طول این سال‌ها داشته، منجر به شکل‌گیری تکنیک‌های تدوین فیلم شده است که امروزه اغلب تدوینگرها از آنها استفاده می‌کنند. برخی از این تکنیک‌ها بسیار رایج هستند، در حالی که برخی دیگر کمتر استفاده می‌شوند. در این قسمت قصد داریم برخی از مهم‌ترین تکنیک‌های تدوین را به شما معرفی کنیم:

  • تدوین تدوامی یا تدوین پیوسته
  • شات و ریورس شات
  • برش متقاطع (کراس کات)
  • مچ کات (MATCH CUT)
  • کات اِوِی
  • کات پرشی (JUMP CUT)
  • دیزالو
  • J & L کات
  • فِید (Fade)
  • و …

تدوین تداومی یا تدوین پیوسته

یکی از اولین روش‌های تدوین، تکنیک تدوین تداومی است. این روش ثابت ماندن تصویر به تصویر یک فیلم را تضمین می‌کند. اگر فردی با خودکار درحال نوشتن متنی است و در تصویر بعدی قرار دارد، باید همچنان به نوشتن ادامه دهد یا حداقل خودکار را نگه دارد. اگر یک خطا (سوتی فیلمسازی) در تداوم وجود داشته باشد، معروف است که به عنوان خطای تداوم شناخته می شود. این خطا یکی از بزرگترین اشتباهاتی است که تماشاگران در طول یک فیلم متوجه آن می‌شوند.

این اشتباهات اگر بیش از حد به چشم مخاطب بیایند و مشهود باشند، تماشاگر دیگر تمایلی نسبت به تماشای ادامه فیلم نخواهد داشت. در نتیجه یکی از اصول بزرگ تدوین فیلم، حفظ تداوم آن است.

شات و ریورس شات

یکی از رایج‌ترین تکنیک‌های ویرایش شات یا شات معکوس است. زمانی که دو نفر درحال صحبت هستند تقریبا همیشه شات/عکس معکوس دارند و کمی از قانون 180 درجه برای ایجاد تعادل استفاده شده است. حتی نیاز نیست دو یا چند نفر صحبت کنند. زیرا این تکنیک می‌تواند برای نشان دادن واکنش‌های یک یا چند نفر مورد استفاده قرار گیرد.

برش متقاطع (کراس کات)

تکنیک برش متقاطع شامل نشان دادن دو یا چند عمل مجزا با قطع یک به یک آنها می‌باشد. این تکنیک تدوین فیلم موجب ایجاد توهم وقوع عمل‌های جداگانه در یک زمان می‌شود ویا می‌تواند توهم وقوع موازی صحنه‌ها را ایجاد کند.

مچ کات (MATCH CUT)

مَچ کات، یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین تکنیک‌های تدوین می‌باشد. این تکنیک زمانی کاربرد دارد که یک صحنه جدید عناصر صحنه‌ی قبل را حمل می‌کند. برای مثال اگر صحنه‌ای در یک کیک خامه‌ای در یک عکس دارید، صحنه بعدی می‌تواند مربوط به نان شیرینی باشد. این نشان دهنده‌ی شی متفاوت در شکل صحنه یکسان باشد. یا یک صحنه می‌تواند در روز افقی از یک شهر را نشان دهد که شب نیز بلافاصله به همان افق می‌رسد.

کات اِوِی

تکنیک کات اوی یا شات بریده یک برش ناگهانی از چیزی به چیز دیگر می‌باشد. همانطور که از نام این روش مشخص است، منظور از آن ایجاد فاصله از یک چیز برای جلب توجه به چیز دیگر است. تقریبا می‌توان گفت این تکنیک از تدوین برای هر هدفی قابل استفاده است، از خط داستانی کمدی گرفته تا ترساندن و ژانر وحشت. در بسیاری از موارد، از تکنیک کات اِوِی برای ایجاد کنایه به صحنه یا ایجاد ناراحتی در مخاطب استفاده می‌شود.

کات پرشی (JUMP CUT)

تکنیک کات پرشی یا جامپ کات زمانی کاربرد دارد که بین تصاویر پیوستگی وجود نداشته باشد. زیرا اینگونه به نظر می‌رسد که تصاویر در همان لحظه به جلو می‌روند. این تکنیک تدوین فیلم عمدتا برای حذف ثانیه‌های بی مورد در یک صحنه ایجاد می‌شود تا در زمان فیلم صرفه‌جویی شود.

دیزالو

dissolve، یکی از رایج‌ترین تکنیک‌های تدوین می‌باشد که در زمینه تدوین فیلم قدمت دیرینه دارد. این تکنیک را می‌توان اینگونه معرفی کرد که تصاویری از یک صحنه با تصاویری از صحنه ورودی، وجود دارند که با یکدیگر همپوشانی دارند.

از این روش می‌توان برای اهداف مختلفی استفاده نمود. برای مثال اگر قصد دارید مخاطب قبل از ورود به صحنه جدید در مورد آنچه در یک صحنه اتفاق افتاده صحبت کند، می‌توانید در زمان تدوین این تکنیک را اجرا کنید.. یکی دیگر از استفاده‌های رایج این تکنیک در اشاره به گذر زمان است. این روش تدوین همچنین می‌تواند برای خلق تصویر موازی یا مقایسه بین صحنه‌های رفت و آمد مورد استفاده قرار گیرد.

J & L کات

تکنیک برش J و L برای جلب توجه مخاطب از صدا و تصویر استفاده می‌کند. برش J زمانی زمانی است که پیش از اینکه متوجه شویم صدا از کجا شنیده می‌شود، صدا از صحنه بعدی نفوذ کند. برش L معکوس برش J است. یعمی زمانی که وارد صحنه‌ی بعدی می‌شویم، همچنان صدای صحنه قبل با ما است. این تکنیک در صحنه‌های مکالمه، اغلب برای جالب به نظر رسیدن موارد با ابهام کمتر استفاده می‌شود.

فِید (Fade)

تکنیک محو شدن یا فید تقریبا مانند دیزالو می‌باشد، اما در زمان‌های متفاوت با اهداف مختلفی استفاده می‌شود. برای مثال با محو شدن به رنگ سفید یا سیاه، یک صحنه تمام می‌شود. برخلاف کات‌های سنتی و قدیمی، محو شدن صحنه را آرام آرام به طور قطعی به پایان می‌رساند. تکنیک‌های فید و دیزالو، هر دو در دهه‌های 1920 و 30 بسیار رایج بود. اما امروزه کمتر رایج هستند.

جمع‌بندی

در این مقاله در رابطه با معنی و مفهوم تدوین فیلم سخن گفتیم. طبق این نوشته متوجه شدیم که تدوین فیلم به معنای کنارهم چیدن و انسجام بخشیدن به قسمت‌های یک اثر و محتوای ویدیویی و روح بخشیدن به یک فیلم به کمک صدا و موسیقی و … می‌باشد. اگر در یک محتوای ویدیویی و فیلم از تدوین حرفه‌ای و اصولی استفاده شود، آن اثر ویدیویی به یک اثر هنری تأثیرگذار و جذاب تبدیل خواهد شد.

امروزه نرم‌افزار‌های مختلفی در حوزه سینما و تدوین وجود دارد که کار را برای تدوینگر راحت‌تر کرده است و از طرفی باعث افزایش کیفیت فیلم شده است. اگر قصد دارید در این رشته وارد بازار کار شوید باید به کار با این نرم‌افزارها مسلط باشید. با شرکت در دوره پریمیر و تدوین فیلم که توسط استدیو میم تهیه شده است می‌توانید با تکنیک‌های خاص این رشته آشنا شوید و کار با نرم‌افزارهای خاص آن را بیاموزید. از مزایای شرکت در این دوره اساتید حرفه‌ای و تراز اول و سایت مجهز می‌باشد.

پاسخگوی سوالات شما هستیم

سوال شما توسط کارشناسان استودیو میم پاسخ داده خواهد شد

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “تدوین فیلم چیست و معرفی تکنیک های تدوین فیلم”
درباره استودیومیم

تیم استودیومیم و تدوینگرشو با هدف گسترش دانش و هنر تدوین فیلم با پریمیر و درآمدزایی تدوینگران از سال 1392 مشغول به فعالیت شده. اکنون با برگزاری دوره های آموزش تدوین فیلم و دوره پریمیر و دوره افترافکت و سمینارهای کشوری در حوزه تدوین به فعالیت خود ادامه می دهد.

اطلاعات تماس